Κοιμόμαστε και το ρολόι μας δουλεύει – Γιατί είναι επικίνδυνη η εμμονή με τα sleep trackers

Οι καταγραφείς ύπνου μπορούν να υπάρχουν ενσωματωμένες στο έξυπνο ρολόι που φοράμε στον καρπό μας, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει και διάφορες μικροσυσκευές με την μορφή δαχτυλιδιού.

Γενικά, έχουν κατακλείσει την παγκόσμια αγορά καθώς καταγράφουν αν έχουμε κοιμηθεί πέντε ή έξι ώρες, εάν ροχαλίζαμε, εάν ανασαίναμε βαριά, ακόμα και σε πιο στάδιο την νύχτας κάναμε έναν βαθύ ή ονειρικό ύπνο. 

Σε μερικούς ανθρώπους έχει γίνει κακή εμμονή με αποτέλεσμα να δημιουργείται έντονο άγχος στην προσπάθεια να κατακτήσουν τα ιδανικά δεδομένα για έναν τέλειο ύπνο. Μάλιστα, οι ειδικοί έχουν δημιουργήσει έναν όρο για αυτή τη συμπεριφορά γνωστό ως, ορθοσωμία.

Η κλινική ψυχολόγος Κέλλυ Μπάρον τον επινόησε και σε ελεύθερη μετάφραση από τα λατινικά, σημαίνει «σωστός ύπνος». Εξετάζει το ζήτημα με τους συναδέλφους της ήδη από το 2017, παρατηρώντας περιπτώσεις στις οποίες τα άτομα επέμεναν πως οι καταγραφείς ύπνου λειτουργούσαν κανονικά, παρά το γεγονός πως οι ίδιοι οι ερευνητές είχαν καταγράψει το αντίθετο. 

Σύμφωνα με την Μπάρον, «μπορεί αυτή η συμπεριφορά να μην θεωρείται ιατρική διαταραχή, αλλά είναι ιδιαίτερα ανησυχητική».

Επίσης πρόσθεσε, «είχα συναντήσει μια γυναίκα 27 ετών η οποία έλεγε πως ο καταγραφέας της έδειχνε πως δεν κοιμόταν. Έπειτα όμως από ένα εργαστηριακό τεστ, αποδείχθηκε πως όντως κοιμόταν αλλά δεν πίστευε πως η συσκευή της έκανε λάθος. 

Αποτελεί γενική παραδοχή πως οι καταγραφείς ύπνου συμβάλλουν σημαντικά στην δημιουργία έντονου στρες το οποίο σχετίζεται με την αϋπνία.

Πώς να μην αναπτύξουμε εμμονή με την συσκευή ύπνου 

Σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν χρειαζόμαστε κάποιο καταγραφέα ώστε να κοιμόμαστε καλά και σωστά. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να ακολουθούμε ενδεδειγμένες συστάσεις που αφορούν τον ύπνο, όπως να κοιμόμαστε και να ξυπνάμε περίπου τις ίδιες ώρες κάθε μέρα. 

Πέρα από αυτό, μπορούμε απλώς να διατηρούμε μία υγιή σχέση με την συσκευή μας. «Η αντίφαση του καλού ύπνου είναι ότι όσο περισσότερο προσπαθούμε για αυτόν, τόσο πιο δύσκολο είναι να τον αποκτήσουμε», εξηγεί η ειδικός ύπνου Τζένιφερ Μαντ. 

«Αν νιώθουμε απογοητευμένοι ή ανήσυχοι, μπορούμε να δοκιμάσουμε να κάνουμε ένα διάλειμμα από την χρήση της συσκευής», προσθέτει η Μαντ. 

Ώρα να οπλιστούμε με γνώση 

Μαθαίνοντας για τα διάφορα στάδια του ύπνου, μπορούμε να μειώσουμε το άγχος και να καταλάβουμε πως μερικές φορές οι συσκευές αυτές δεν αποδίδουν και τόσο ακριβή στοιχεία. 

Χρόνος καθυστέρησης ύπνου: Αποτελεί το πρώτο στάδιο και αφορά το πόσο χρόνο χρειαζόμαστε για να αποκοιμηθούμε. Μάλιστα, δεν θεωρείται υγιές να κοιμόμαστε αμέσως καθώς κάτι τέτοιο είναι ένδειξη ακραίας στέρησης ύπνου. Συνήθως, το να χρειαζόμαστε 20-30 λεπτά για να μας πάρει ο ύπνος είναι το απολύτως φυσιολογικό. 

Ελαφρύς ύπνος: Γνωστό και ως δεύτερο στάδιο. Ο εγκέφαλός μας χρησιμοποιεί τον ελαφρύ ύπνο για να μεταβεί μεταξύ του ύπνου αργών κυμάτων, ή βαθύ ύπνου, και του ύπνου REM (ταχείς κινήσεις των ματιών), το στάδιο κατά την διάρκεια του οποίου βλέπουμε όνειρα. Μάλιστα, οι ειδικοί υποστηρίζουν πως το 50% της νύχτας περνάμε έναν ελαφρύ ύπνο. 

Βαθύς ύπνος και ύπνος REM (Rapid Eye Movement): Κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου, ο εγκέφαλος απομακρύνει τις τοξίνες και τα νεκρά κύτταρα, ενώ παράλληλα επιδιορθώνει και αποκαθιστά το σώμα για την επόμενη μέρα. Ενώ ονειρευόμαστε κατά την διάρκεια του ύπνου REM, ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τα συναισθήματα, ενοποιεί τις αναμνήσεις και απορροφά νέες πληροφορίες. Είναι λογικό ότι η ποιότητα του βαθύ και REM ύπνου είναι καθοριστική για τη λειτουργικότητά μας.

Επί του παρόντος, οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι περισσότεροι ενήλικες πρέπει να περνούν περίπου το 20-25% της νύχτας τους σε βαθύ ύπνο αλλά και σε ύπνο REM, το οποίο αντιστοιχεί σε δύο ώρες ύπνου εάν υποθέσουμε ότι ένας ενήλικας κοιμάται οκτώ ώρες κάθε βράδυ.

Οι ηλικιωμένοι χρειάζονται λιγότερο, ενώ τα βρέφη μπορούν να περνούν περίπου το 50% του ύπνου τους σε ύπνο REM. Ωστόσο, κάτι τέτοιο ποικίλλει από περίπτωση σε περίπτωση. 

Σε γενικές γραμμές, η επιστήμη δεν έχει ακόμα στην διάθεση της αρκετά στοιχεία ώστε να κατανοήσει πλήρως όλα τα στάδια του ύπνου αλλά βρίσκεται υπό διερεύνηση. 

Στο μεταξύ, χρειάζεται να πάψουμε να ανησυχούμε για τον ύπνο μας αλλά να επικεντρωθούμε στη χαλάρωση και στη βελτίωση του περιβάλλοντος χώρου στον οποίο κοιμόμαστε.

Με πληροφορίες από CNN Health. 

Related…

• Το τρεντ της εβδομάδας: Η επαναφορά του retro chic style
• Τελικά πρέπει ή όχι να κόψουμε το βούτυρο για να ζήσουμε περισσότερο
• Αποτελεσματικές τεχνικές για να μην πνιγούμε στον αχανή κόσμο της παραπληροφόρησης