Παραολυμπιακοί Αγώνες: Eυκαιρία να μιλήσουμε στo παιδί για τη διαφορετικότητα – 6 κορυφαία tips

Ας μη γελιόμαστε! Τα παιδιά παρατηρούν τις διαφορές ανάμεσα στους ανθρώπους εξίσου εύκολα με εμάς τους ενήλικες. Απλώς δεν έχουν αναπτύξει ακόμη το φίλτρο που τα βοηθά να καταλάβουν πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για παρατηρήσεις και ερωτήσεις.

Για αυτό και αν δουν ένα άτομο του οποίου το σώμα φαίνεται διαφορετικό από το δικό τους, είναι πιθανό να ρωτήσουν -ενδεχομένως δυνατά ακόμη και στο δημόσιο χώρο- «Μα τί απέγιναν τα πόδια αυτόυ του ανθρώπου;» ή «Γιατί εκείνης της κυρίας της λείπει ένα χέρι;»

Και εμείς; Τι πρέπει να κάνουμε ως γονείς;

Είναι σημαντικό να μιλάμε στα παιδιά για την αναπηρία και όλους τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους αυτή εμφανίζεται και επιδρά στο σώμα των ανθρώπων. Ωστόσο, πρόκειται για μια συζήτηση που πολλοί γονείς δεν αισθανόμαστε έτοιμοι να κάνουμε. Ίσως επειδή και εμείς οι ίδιοι, έχουμε μεγαλώσει σε μια κοινωνία που πολλές ερωτήσεις, μας έμαθαν να τις κρατάμε για τον εαυτό μας. 

Και τι αλλάζει με τους Παραολυμπιακούς Αγώνες;

Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες, είτε είμαστε γονείς, είτε φροντιστές, μας προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία να μιλήσουμε στα παιδιά για τις αναπηρίες με θετικό τρόπο, με αφετηρία τα απίστευτα επιτεύγματα των αθλητών που παίρνουν μέρος.

Oι Παραολυμπιακοί μας δίνουν επίσης μια καλή αφορμή να ανοίξουμε το θέμα  στο σπίτι, με την άνεσή μας και χωρίς το πρόσθετο άγχος που πάει χέρι-χέρι με την επίγνωση του γεγονότος ότι ένα σωρό άγνωστοι ακούν τη συζήτησή μας. 

Kαλά όλα αυτά, αλλά πώς θα κάνουμε την αρχή;

Η HuffPost μίλησε με θεραπευτές και υποστηρικτές ατόμων με αναπηρία και έχει τις απαντήσεις για όλα όσα μας απασχολούν.

1. Δεν κλείνουμε τα αυτιά μας ούτε απαγορεύουμε στα παιδιά να κάνουν ερωτήσεις γύρω από το ζήτημα

Δεν βοηθάμε τα άτομα με αναπηρία όταν με το που τα συναντάμε, προστάζουμε το παιδί μας να είναι σιωπηλό ή του απαγορεύουμε να εκφράζει τις απορίες του, με τη δικαιολογία ότι «είναι αγένεια». 

«Η ανοιχτή συζήτηση για την αναπηρία οδηγεί στην καλύτερη κατανόηση των αναγκών των διαφορετικών κοινοτήτων», τονίζι η Σρι Θάκερ, διευθύντρια επικοινωνίας στο Amputee Coalition.

Και όσο πιο συνειδητά είναι τα παιδιά μας για τις ανάγκες των ανθρώπων γύρω τους, τόσο πιο πιθανό είναι να βοηθήσουν στη δημιουργία πιο προσβάσιμων χώρων στο μέλλον.

«Είναι λάθος να λέμε στο παιδί ”Μην κοιτάζεις” ή ”Μην κάνεις ερωτήσεις”», προσθέτει ο Κάμερον Λούτζες, μέντορας του No Limits Foundation.

«Ο μόνος λόγος που τα παιδιά κοιτούν επίμονα ή δείχνουν είναι επειδή έχουν περιέργεια. Η περιέργεια επιτρέπει στον παιδικό εγκέφαλο να αναπτυχθεί, να γνωρίσει νέα πράγματα, να τα κατανοήσει και στη συνέχεια να δράσει για να γίνουν καλύτερα», εξηγεί ο ίδιος.

Τι θα απαντήσουμε;

Όταν τα παιδιά ρωτούν συγκεκριμένα για την απώλεια άκρων ή για τυχόν διαφορές στα άκρα, μπορούμε να πούμε κάτι όπως «Μερικές φορές οι αθλητές που συμμετέχουν στους Παραολυμπιακούς Αγώνες γεννιούνται έτσι, ενώ σε άλλους προκύπτει έπειτα από ένα ατύχημα ή εξαιτίας μιας ασθένειας. Άλλοι έχουν προβλήματα όρασης και χρησιμοποιούν τη βοήθεια άλλων ανθρώπων ή αισθήσεων για να πετύχουν στα αθλήματά τους», προτείνει ο Κάμερον Τζόνσον, φυσιοθεραπευτής στο Ίδρυμα No Limits.

Δεν χρειάζεται να μπούμε σε λεπτομέρειες εάν δεν γνωρίζουμε την ιστορία ενός συγκεκριμένου αθλητή. Άλλωστε, όπως συμβαίνει με οποιονδήποτε επίλεκτο αθλητή, τα βιογραφικά στοιχεία του είναι προσβάσιμα στο διαδίκτυο, εάν το παιδί μας θέλει να μάθει περισσότερα.

2. Αρκεί απλώς να εξηγήσουμε ότι τα προσθετικά μέλη είναι βοηθήματα, όπως πολλά άλλα είδη βοηθημάτων που χρησιμοποιούμε οι άνθρωποι

Ο Λούτζες μάλιστα, συνιστά την παρομοίωση ενός προσθετικού μέλους με ένα παπούτσι.

«Εμείς βάζουμε παπούτσια για να προστατεύουμε τα πόδια μας και να εκτελούμε τις καθημερινές μας εργασίες, ενώ τα ακουστικά βαρηκοΐας και τα γυαλιά οράσεως εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό. Έτσι είναι λοιπόν και τα προσθετικά μέλη», εξηγεί ο ειδικός.

3. Επαινούμε τα επιτεύγματα των αθλητών, χωρίς όμως να τους διαχωρίζουμε από εκείνους των Ολυμπιακών Αγώνων

Η Θάκερ προτείνει να μιλάμε για τους Παραολυμπιακούς αθλητές με τον ίδιο τρόπο που θα μιλούσαμε για οποιουσδήποτε άλλους, χωρίς υπερβολές και «φανφάρες».

«Η ομαλοποίηση της αναπηρίας βοηθά να δώσουμε ένα τέλος στους διαχωρισμούς. Ένας τρόπος να το πετύχουμε είναι να επαινούμε έναν αθλητή με βάση τις ικανότητές του και όχι με βάση τον τρόπο που χειρίζεται τα προσθετικά μέλη του. Για παράδειγμα, μπορούμε να πούμε ”Κοίτα πόσο γρήγορα τρέχει!” αντί για ”Κοίτα πόσο γρήγορα τρέχει με αυτό το προσθετικό πόδι-λεπίδα», αναλύει η ίδια.

«Γενικά αποφεύγουμε να κάνουμε συγκρίσεις με βάση προσθετικές συσκευές ή άλλα βοηθήματα», καταλήγει η Θάκερ.

4. Αναφερόμαστε στον/στην κάθε αθλητή/αθλήτρια ως ολοκληρωμένη προσωπικότητα

Η αναπηρία είναι μόνο ένα κεφάλαιο της ιστορίας ενός ατόμου. Και έτσι πρέπει να την αντιμετωπίζουμε, αφού πρόκειται για ένα μέρος της ταυτότητας κάποιου/ας και όχι για ολόκληρη την ταυτότητά του. Αντί λοιπόν να εστιάσουμε στο γιατί και το πώς κάποιος/α είναι ανάπηρος/η, η εκμάθηση της ιστορίας και των επιτευγμάτων του/της μπορεί θα βοηθήσει πολύ περισσότερο στην καλύτερη κατανόηση των αναπηριών.

Φυσικά, το να μιλάμε για τις αναπηρίες με σεβασμό είναι μια σημαντική ικανότητα, καθώς τα παιδιά θα συναντήσουν άτομα με αναπηρίες όχι μόνο στη σκηνή των Παραολυμπιακών Αγώνων, αλλά και στη γειτονιά, στο γραφείο, το παντοπωλείο κι οπουδήποτε. 

Απλώς οι Παραολυμπιακοί Αγώνες είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για τα παιδιά να δουν τι μπορούν να κάνουν τα άτομα με αναπηρία.

5. Αναγνωρίζουμε τη σχετικά ελλιπή κάλυψη των Παραολυμπιακών Αγώνων από τα μέσα ενημέρωσης και δεν κάνουμε σαν να μην συμβαίνει

Από την στιγμή που προσπαθούμε να εξηγήσουμε πώς οι διαφορές των ανθρώπων δεν κάνουν το σώμα τους λιγότερο ικανό, είναι σημαντικό να παραδεχθούμε ότι η κοινωνία μας δεν αντιμετωπίζει όλα τα σώματα ως ίσα.

Αυτό υποδεικνύεται ξεκάθαρα, όπως μπορεί να παρατηρήσει και το ίδιο το παιδί από το γεγονός ότι οι Παραολυμπιακοί Αγώνες λαμβάνουν πολύ λιγότερη προσοχή από τους Ολυμπιακούς. Παρόλο που και στις δύο περιπτώσεις, οι συμμετέχοντες είναι αθλητές παγκόσμιας κλάσης.

6. Καθησυχάζουμε το παιδί μας αν ανησυχεί ότι θα του προκύψει και εκείνου τραυματισμός ή ασθένεια

Εάν έχουμε να κάνουμε με ένα παιδί επιρρεπές στο άγχος, ίσως ανησυχεί ότι κάτι θα του συμβεί. Κάτι που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να χάσει ένα άκρο.

Για τον λόγο αυτό, εξηγούμε στα παιδιά ότι εμείς από την πλευρά μας λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να τα κρατήσουμε ασφαλή και πως ακόμα κι αν πληγωθούν ή αρρωστήσουν, θα βρούμε τους κατάλληλους επιστήμονες να τα φροντίσουν. 

Related…

• Ερευνα-ψυχρολουσία: Πόσες ώρες επιτρέπεται να περνάνε τα παιδιά μπροστά στην οθόνη την εβδομάδα
• Μήπως έχουμε υπνοφαγία και δεν το γνωρίζουμε; Ολα τα χαρακτηριστικά της ύπουλης διαταραχής
• ARFID: Η νέα άγνωστη διατροφική διαταραχή που χτυπάει τα παιδιά και βασανίζει τους γονείς