Ο Αύγουστος του Ουμπέρτο Έκο, της κλιματικής και της Παοκτζίδικης αυτοχειρίας

Δύστροπο καλοκαίρι το φετινό -αν κι όλοι ποθούμε το αντίθετο-δύστροπο και δυστοπικό:

Μας το υπενθύμισαν οι Γάλλοι οικοδεσπότες με την τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι, με την δεσπόζουσα ειρωνεία των ημερών όπου με την «επικίνδυνη αποστολή» του Τομ Κρουζ στην τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή μετά τις απειλές του Ιράν προς το Ισραήλ, με το Ιράν να απειλεί πως θα πλήξει το Ισραήλ «σε βάθος», να είμαστε μάρτυρες ενός παγκόσμιου τηλεθεάματος υπό καθεστώς μιας τέλειας δικτατορίας:

«Η τέλεια δικτατορία θα έχει την εμφάνιση της δημοκρατίας. Μια φυλακή χωρίς τοίχους στην οποία οι κρατούμενοι δεν θα ονειρεύονται να δραπετεύσουν. Ένα σύστημα δουλείας όπου χάρη στην κατανάλωση και τη διασκέδαση, οι δούλοι θα αγαπήσουν τη δουλεία τους.» ( Άλντους Χάξλεϋ – 26 Ιουλίου 1894 – 22 Νοεμβρίου 1963).

Αυτό το δυστοπικό τηλεθέαμα μοιάζει να υφιστάμεθα εν είδει συλλογικής δουλείας.

Με τον Αύγουστο να πρωτοστατεί αν και τον μήνα αυτόν υποτίθεται πως δεν υπάρχουν ειδήσεις.

Ή υποτίθεται δεν υπήρχαν ως τα τώρα.

Ακόμα κι αυτή η ρήση του Ουμπέρτο Έκο, μοιάζει να έχει ανατραπεί.

Μια ατέλειωτη αυγουστιάτικη ανηφοριά γεμάτη δύο πολέμους που παλαντζάρουν μεταξύ διπλωματίας της λογικής και περαιτέρω αφανισμού νέων ανθρώπων που αρνούνται όλο και περισσότεροι -και από τις δύο πλευρές- να πολεμήσουν, καθώς ο πόλεμος στο ρωσο-ουκρανικό μέτωπο του αδελφοκτόνου παραλογισμού αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει στον αναγκαίο συμβιβασμό, όπως πολύ σωστά αφηγείται ο Andrii Baumeister υπαινισσόμενος μάλιστα έναν ουσιαστικό ρόλο στην μετά Ζελένσκι εποχή, για τον Alexey Arestovich , προεδρικό σύμβουλο του Ζελένσκι, δημιουργό του ιδεολογικού εγχειρήματος «Πέμπτο Έργο», που αποσκοπεί να σκιαγραφήσει την μεταπολεμική πορεία της Ουκρανίας:

Στο παγκόσμιο πλαίσιο, το «Πέμπτο Έργο», το όραμα του Arestovich, αντιπροσωπεύει έναν «τρίτο δρόμο», που αντιτίθεται τόσο στη δυτική πειθαρχία που βασίζεται στην κοινωνική τάξη με τους απρόσωπους θεσμούς και τη βιοπολιτική ασφάλειας που σκοτώνει οτιδήποτε ζωντανό, όσο και την κοινωνία της τυραννίας και τη ρωσικού τύπου λατρεία της εξουσίας. Ο πολιτισμός της πειθαρχίας και του φόβου, όπως και η κοινωνία της νεωτερικότητας, που σήμερα βιώνει μια κυκλική κρίση, θα πρέπει να αντικατασταθεί από έναν «πολιτισμό της περιέργειας και της χαράς». 

«Σήμερα, ζούμε σε καθεστώς ειρήνης εδώ και 70 χρόνια, και κανείς μας δεν συνειδητοποιεί πόσο υπέροχο και σημαντικό είναι αυτό» υπενθύμιζε ο Ουμπέρτο Έκο, και αυτή η ρήση του φαίνεται να ηχεί έντονα στα αυτιά τόσο της ουκρανικής όσο και της ρωσικής ηγεσίας που πληγωμένες και οι δυο από την απώλειες των νέων τους όπου άλλοι σκοτώνονται στα πεδία των μαχών, άλλοι αυτομολούν ενώ άλλοι ξαποστέλνονται με το ζόρι για να γίνουν τροφή για κανόνια, συνειδητοποιούν ή θα υποχρεωθούν σύντομα να το συνειδητοποιήσουν πως η ώρα του αναγκαίου συμβιβασμού πλησιάζει. Πολύ περισσότερο μετά τις τελευταίες τακτικές στρατιωτικές ουκρανικές κινήσεις επί ρωσικού εδάφους και την ενίσχυση των Ουκρανών με πάσης φύσεως στρατιωτική βοήθεια.

Αν θυμάμαι καλά, ο Ουμπέρτο Έκο ανάμεσα στα άλλα αποφθέγματα είχε αφηγηθεί πως «Ο πολιτισμός δεν ακυρώνει τη βαρβαρότητα, αλλά πολλές φορές την επικυρώνει. Όσο πιο πολιτισμένος είναι ένας λαός, τόσο πιο βάρβαρος και καταστροφικός μπορεί να γίνει»:

Η αυγουστιάτικη ανηφοριά φθάνει μέχρι το μαρτυροδρόμιο της Μέσης Ανατολής, με την συνεχιζόμενη γενοκτονία σε μοτίβο εναλλασσόμενων ριπών και σιωπών εκεί στα στενά της Γάζας καθώς και τις απειλές που εκφράζονται από ιρανικής πλευράς για ανταπόδοση των κτυπημάτων. Δύο αρχέγονοι πολιτισμοί διαγκωνίζονται στο ποιος θα καταφέρει στον άλλο το πιο καταστροφικό και βάρβαρο κτύπημα προκειμένου να ξεμπερδέψει με τον «άλλο». Αν κάτι συγκρατεί το Ιράν προς το παρόν δεν φαίνεται να είναι ο διπλωματικός Μαραθώνιος που επιχειρείται εν είδει αποτρεπτικής πειθούς, αλλά η ανασφάλεια του διεφθαρμένου θεοκρατικού καθεστώτος σε περίπτωση αποτυχίας του και οι εσωτερικές αναταράξεις που μπορεί να πυροδοτήσει η ενδεχόμενη αποτυχία της όποιας ιρανικής απόπειρας.

Σε αυτή την δύσβατη αυγουστιάτικη ανηφοριά ήρθαν να προστεθούν δυο άλλα βάρη. Το ένα είναι ασήκωτο αν και αναμενόμενο. Ασήκωτο, θανατηφόρο χωρίς παραπέρα, αν και όπως πάμε θα έχει πολλά παραπέρα. 

Όταν συνειδητοποιείς πως τα έχουμε κάνει γης μαδιάμ τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε διεθνές, τότε σε ό,τι αφορά το εθνικό επίπεδο τουλάχιστον κάποιοι από τους «πολύ επάνω» οφείλουν να πάρουν κάποιες πρωτοβουλίες που να οδηγούν σε αποτελέσματα. 

Σε αυτήν την χώρα όμως φαίνεται πως η ομορφιά της φύσης είναι κατά κάποιο τρόπο βαρετή…: 

Μας εκμυστηρεύεται ο Ουμπέρτο Έκο: «Η ομορφιά είναι, κατά κάποιο τρόπο, βαρετή. Ακόμα κι αν τα πρότυπά της αλλάζουν με την πάροδο των αιώνων, ένα όμορφο αντικείμενο πρέπει πάντα να ακολουθεί ορισμένους κανόνες… Αντίθετα, η ασχήμια είναι απρόβλεπτη και προσφέρει άπειρες δυνατότητες. Η ομορφιά είναι πεπερασμένη. Η ασχήμια είναι μη πεπερασμένη, όπως ο Θεός.»

Με το που ξέσπασαν οι φωτιές βγήκαν όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί και θλιβερές καρικατούρες όχι «σαν θλιβερές καρικατούρες», σκέτο θλιβερές καρικατούρες, είπαν ο καθένας το ποιηματάκι μου. Στην χορωδία προστέθηκε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος που αντήλλασσε λεκτικά πυρά με τον αρχηγό(;)της τρέχουσας αξιωματικής αντιπολίτευσης. Πάλι καλά που τα πυρά ήταν μονάχα λεκτικά.

Καλές οι λεκτικές ευγνωμοσύνες προς τους πυροσβέστες, τους εθελοντές και οι ευχαριστίες στην ευρωπαϊκή και εκ Τουρκίας συνδρομή και τα λοιπά και τα λοιπά, αλλά ο κόσμος που είδε τα σπίτια του και τις επιχειρήσεις του να καταστρέφονται και το σύνολο των κατοίκων της πρωτεύουσας να γεμίζει τα πνευμόνια του με τα τοξικά αέρια, περιμένουν, απαιτούν, το κάτι διαφορετικό.

Αφού λοιπόν υπάρχει διακομματική πολιτική ανικανότητα και το μεν κυβερνητικό στρατόπεδο εκστομίζει τσιτάτα της μορφής «Πάμε καλύτερα φέτος από πλευράς  συντονισμού αν και αντιμετωπίζουμε μεγαλύτερες δυσκολίες» (προφανώς λόγω κλιματικής αυτοχειρίας, που ειρήσθω εν παρόδω είναι προ πολλού εδώ, δεν προσγειώθηκε χθες και υπάρχουν συγκεκριμένες πολιτικές αντιμετώπισής της, όπως και «μπαλώματα» άλλωστε) και οι λοιποί να αντιγυρίζουν και να ζητούν υπουργικές παραιτήσεις, μέχρι και παραίτηση της κυβέρνησης, ας βγει ο υπέρτατος του Έθνους θεσμός, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ας καλέσει τους περί κλιματικής αυτοχειρίας σοφούς και να τους ζητήσει να καταστρώσουν ένα σαφές και εφαρμόσιμο σχέδιο που θα ξεκινάει από την λειψυδρία και τις αφαλατώσεις και θα καταλήγει στην αλλαγή της δασικής νομοθεσίας με τους τόσους παραλογισμούς και τις τόσες τροπολογίες περί εκτός σχεδίου δόμησης που σε στυλ «κόψε-ράψε» όλο τις βγάζουν στον αέρα και όλο τις αποσύρουν περιλαμβάνοντας και το νομοσχέδιο περί νέου χωροταξικού σχεδιασμού που τελεί υπό διαβούλευση.

Ένα ολιστικό σχέδιο ξάστερο με την βούλα των σοφών. Να το πω χύμα και σταράτα: εδώ τον έχουμε. Και τον συγκεκριμένο άνθρωπο και την ομάδα των συνεργατών του.

Αυγουστιάτικος επίλογος μέσα από την ρήση του Ουμπέρτο Έκο:

«Κωμικό είναι η κατανόηση του αντιφατικού. Χιούμορ είναι η υποψία γι’ αυτό.»

Κάπου εκεί «κρύβεται» ο ΠΑΟΚ και το δέσιμο των φιλάθλων του με αυτήν την ομάδα.

Κάπως έτσι αναπνέει ο κόσμος του και αντιλαμβάνεται ή υποψιάζεται τις αντιφάσεις της.

Ακόμη και την αυτοχειρία της όπως προχθές.

Άλλωστε ένα αγαπημένο μου T-shirt γράφει «Sono marxista , linea Groucho» ( με την υποσημείωση-επεξήγηση «I Fratelli Marx». Το μεταφράζω «Είμαι Μαρξιστής, της τάσης Γκράουτσο» ( με την υποσημείωση -επεξήγηση «Οι αδελφοί Μάρξ».

Το T-shirt με το τσιτάτο του, σαρκάζει τις πάμπολες τάσεις που είχε το Ιταλικό Κομμουνιστικό κόμμα τις παλιές εποχές, την ευρωκομμουνιστική, την φιλοσοβιετική, την σοσιαλδημοκρατική και πάει λέγοντας. Και ταυτόχρονα κάνει λογοπαίγνιο με την λέξη «Μαρξ» υποδηλώνοντας το «ιδεολογικό» μότο αυτού ή αυτής που το φοράει και πως διαβάζει τη ζωή. 

Οι αδελφοί Μαρξ, υπήρξαν ό,τι πιο σουρεαλιστικό και κωμικό.

Να κάπως έτσι και οι Παοκτζήδες μια τέτοια σχέση διατηρούμε με την ομάδα που συνήθως μας απογοητεύει αλλά και μας γοητεύει.

Ενίοτε.

Είμαι αισιόδοξος άνθρωπος σε βαθμό αφέλειας. 

Πάντα.

Αλλά έτσι είμαστε οι Παοκτζήδες. Αφελείς σε βαθμό παιδικότητας. Ανέμελης παιδικότητας. Και παιδικής αφέλειας, σίγουρα.

Μετά την κατάκτηση του περσινού πρωταθλήματος στο κυριολεκτικά πάρα πέντε κι έχοντας ζήσει τις ομορφιές της κατάκτησης του Πρωταθλήματος ευρισκόμενος στην Σαλονίκη, όχι για τον ΠΑΟΚ, αλλά για την Διεθνή Έκθεση Βιβλίου κι έχοντας μπολιαστεί από τα μεταγραφικά μπλα-μπλα που γράφανε οι αθλητικές φίλα προσκείμενες ιστοσελίδες είχα ενθουσιασθεί τόσο, που σκέφθηκα να αγοράσω  εισιτήρια για τον τελικό του επόμενου Κυπέλλου Πρωταθλητριών (το Τσάμπιονς Λιγκ που λένε οι διεθνομαθείς).

Υπαναχώρησα μπροστά στις προτροπές του ψυχαναλυτή και του πνευματικού μου «Άσε να περάσετε πρώτα στους ομίλους» μου λέγαν οι ξενέρωτοι. 

Ξενέρωτοι και χαμουτζήδες. 

Αλλά έμπειροι ποδοσφαιρικά. Η ομάδα που υποστηρίζουν εδώ στον αφιλόξενο Νότο έχει πάρει Πρωταθλήματα και Πρωταθλήματα. Έχουν βαρεθεί να κατακτούν Πρωταθλήματα στην Ελλάδα και να εισπράττουν πίκρες στην Ευρώπη.

Ας πρόσεχαν.

Ενώ εμείς; Ζήτημα αν σ’ όλη μας τη ζωή θα έχουμε γευθεί τέσσερα , τεσσεράμισι άντε πεντέμισι Πρωταθλήματα.

Ίσως να ’ναι καλύτερα έτσι.

Αν είναι να χαίρεσαι κάθε τρεις και μία, χάνει το νόημα της η χαρά. Η ποδοσφαιρική χαρά εννοώ. Μετατρέπεσαι σε χαζοχαρούμενο. Ποδοσφαιρικά εννοώ. Και υπερφίαλο.

Παρηγοριά στον άρρωστο θα μου πείτε, αλλά ο καθένας μας κάτι πρέπει να βρει να ξεστομίσει σαν ψυχικό σωσίβιο. 

Χθες λοιπόν μέχρι το 95ο λεπτό (κρατούσε ο διαιτητής 5 λεπτά καθυστερήσεις), η ομάδα περνούσε στον επόμενο γύρο, τον προθάλαμο των ομίλων αυτού του περίφημου και άγνωστου για εμάς Τσάμπιονς Λιγκ.

Λες και είμαστε «αλλεργικοί» με δαύτο…

Τα 5 λεπτά έγιναν 6 – αβανταδόρος ο Ιταλός διαιτητής προς τους Σουηδούς – και στο 96 και κάτι δευτερόλεπτα η ομάδα « έφαγε» την ισοφάριση με παιδαριώδη τρόπο.

Η αυτοχειρία του ΠΑΟΚ.

Παρακάμπτω την σχετική εύνοια του Ιταλού διαιτητή προς τους Σουηδούς. Δεν σεβάστηκε την στοιχειώδη διαπολιτισμική γαλαντομία του «Una fatsa, una ratsa». Τέλος πάντων Βόρειο-Ιταλός θα πρέπει να ήταν.

Στην παράταση η ομάδα κατέρρευσε:

ΠΑΟΚ

Πενθούμε

Πάλι

Πάντα όμως ΠΑΟΚ, εμ για! Μπιζίμ ΠΑΟΚ, δηλαδή.

Πάντως αν το καλοσκεφθείς, σαν ηρεμήσεις μετά το κάζο, καθώς πρόσφατα ήταν και η Παρισινή Ολυμπιάδα, από ένα σημείο και πέρα κάνεις τους συνειρμούς και σε ό,τι αφορά  τουλάχιστον στην παράταση, ο ΠΑΟΚ είχε κάτι από αντοχή και όριο Καραλή, η δε Μάλμε κάτι από αντοχή και όριο Ντουπλάντις…..

Πάντως όπως το είπαμε άλλωστε και θα το επαναλαμβάνουμε διαρκώς, πάντα ΠΑΟΚ θα είμαστε. Γιατί έτσι είναι τα παιδιά.

Μιχάλης Κονιόρδος, εκπαιδευτικός