Οαση ειρήνης: Στην ηλιόλουστη γωνία της Ευρώπης όπου Ρώσοι και Ουκρανοί συνυπάρχουν αρμονικά

Τα τελευταία 2,5 χρόνια ο πόλεμος συνεχίζει να μαίνεται στην Ουκρανία, χωρίς καμία ένδειξη αποκλιμάκωσης, ωστόσο σε μια ηλιόλουστη γωνιά της Ευρώπης, Ουκρανοί και Ρώσοι, ζουν μαζί, στηρίζει ο ένας τον άλλο – μέχρι που παντρεύονται μεταξύ τους.

Στο Μαυροβούνιο των 5 εκατομμυρίων ανθρώπων, που έζησαν κι εκείνοι το σκληρό πρόσωπο του πολέμου οι δύο αντιμαχόμενοι λαοί ζουν ειρηνικά απ όταν ο πόλεμος τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν τις χώρες τους.

Ουκρανοί πρόσφυγες και Ρώσοι αντιφρονούντες και εξόριστοι που εγκατέλειψαν τη Ρωσία για να αποφύγουν τη στρατολόγηση και τον πόλεμο του Πούτιν, εγκαταστάθηκαν πριν από περίπου 2 χρόνια στο παραθαλάσσιο θέρετρο Μπούντβα της Αδριατικής.

 «Ο λαός μας σέβεται τον ρωσικό και τον ουκρανικό λαό», λέει ο Savvo Dobrovic, ένας από τους κατοίκους της πόλης που υποστηρίζει ότι όχι μόνο « δεν έχει παρατηρήσει κακές σχέσεις μεταξύ των δύο «εχθρών» αλλά αλληλοστηρίζονται σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία ».

Από τον Φεβρουάριο του 2022, πάνω από 4 εκατομμύρια Ουκρανοί πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο σε διάφορες χώρες της ΕΕ.

Το Μαυροβούνιο έχει δεχτεί περισσότερους από 200.000 Ουκρανούς, καθιστώντας το τον υψηλότερο κατά κεφαλήν πληθυσμό Ουκρανών προσφύγων στον κόσμο.

Το Μαυροβούνιο, μέλος του ΝΑΤΟ και υποψήφιο για ένταξη στην ΕΕ έχει αποδειχθεί μια πολύ φιλική χώρα για τους δύο λαούς που υποφέρουν από τον πόλεμο.

Καθεστώς προσωρινής προστασίας

Έχει χορηγήσει στους Ουκρανούς καθεστώς προσωρινής προστασίας, το οποίο έχει πλέον παραταθεί μέχρι τον Μάρτιο του 2025 και σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του ΟΗΕ, από τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, περισσότεροι από 62.000 ουκρανοί έχουν κάνει αίτηση για για προστασία στο Μαυροβούνιο, που αποτελεί σχεδόν το 10% του πληθυσμού του.

Την ίδια περίοδο, χιλιάδες Ρώσοι και Λευκορώσοι βρήκαν επίσης καταφύγιο στο  Μαυροβούνιο καθώς δεν απαιτεί την παροχή βίζας ενώ παράλληλα, έχουν παρόμοια γλώσσα,  κοινή θρησκεία και κυρίως δυτική κυβέρνηση που τους προστατεύει.

 Αν και υπάρχουν πολλές θέσεις εργασίας για τους μετανάστες στις παράκτιες περιοχές, είναι συχνά εποχιακές και κακοπληρωμένες. Καλύτερες εργασίες είναι δύσκολο να βρεθούν, όμως η ηρεμία και η γαλήνη έχει λειτουργήσει κατευναστικά στις ψυχές των ανθρώπων και των παιδιών.

Το Μαυροβούνιο αποτελούσε εδώ και χρόνια πόλο έλξης για Ρώσους μεγιστάνες, οι οποίοι μετέφεραν επιχειρήσεις και αγόραζαν σπίτια στη χώρα πολύ πριν ξεσπάσει ο πόλεμο.

Αρκετοί Ρώσοι αλλά και Ουκρανοί έχουν περιουσίες και συγγενείς στο Μαυροβούνιο, οι οποίοι τους βοήθησαν να φύγουν μακριά από την εμπόλεμη ζώνη και να χτίσουν μια νέα ζωή.

Τα παιδιά πηγαίνουν πλέον στο σχολείο και πολλοί Ρώσοι βοηθούν στα κέντρα προσφύγουν ως εθελοντές.

Ρώσοι εθελοντές βοηθούν Ουκρανούς πρόσφυγες

Το μη κερδοσκοπικό καταφύγιο Pristaniste (παράδεισος) βοηθά Ουκρανούς πρόσφυγες και Ρώσους εξόριστους να βρουν τα πατήματά τους στο Μαυροβούνιο

Με έδρα την Μπούντβα, προσφέρει προσωρινή διαμονή, τροφή και βοήθεια με τα έγγραφα, ώστε  να βρουν δουλειές και διαμερίσματα.

Επίσης, οι Ουκρανοί που έχουν παραμείνει στην εμπόλεμη χώρα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν δύο εβδομάδες «διακοπές» από τον πόλεμο.

Η 60χρονη Valentina Ostroglyad, ήρθε με την κόρη της πριν από ένα χρόνο από τη Zaporizhzhia, που χτυπήθηκε ανελέητα από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς.

«Όταν έφτασα για πρώτη φορά στο Μαυροβούνιο δεν μπορούσα να αντέξω ούτε τα πυροτεχνήματα καθώς ηχούσαν στα αυτιά μου σαν σφαίρες και εκρήξεις», είπε.

Τώρα εργάζεται ως καθηγήτρια τέχνης και απολαμβάνει τα βουνά και τη θάλασσα με ηρεμία. «Οι άνθρωποι είναι πολύ ευγενικοί και μας αγκάλιασαν » λέει.

Ο Σάσα Μπόρκοφ, ένας οδηγός από το Χάρκοβο, χωρίστηκε από τη σύζυγό του και τα έξι παιδιά του, ηλικίας τεσσάρων έως 16 ετών, όταν ξέσπασε ο πόλεμος.

Ο ίδιος συνελήφθη στα πολωνικά σύνορα ενώ προηγουμένως είχε φυλακιστεί στην Ουγγαρία για τη μεταφορά παράτυπων μεταναστών με αποτέλεσμα να του έχει απαγορευτεί η είσοδος στην ΕΕ.

Η οικογένεια του κατάφερε να πάει στη Γερμανία, ενώ εκείνος, κατάφερε με δυσκολίες να φτάσει στο Μαυροβούνιο.

Έχει ήδη βρει δουλειά και η οικογένειά του πρόκειται να μετακομίσει στο Μαυροβούνιο ενώ έχε υποβάλλει αίτηση για προσωρινή προστασία και για μια θέση σε ένα ουκρανικό κέντρο προσφύγων.

Κέντρο προσφύγων για παιδιά

Η Yuliya Matsuy, μια Ουκρανέζα που διέφυγε από τον πόλεμο, έχει δημιουργήσει ένα παιδικό κέντρο για παιδιά από την Ουκρανία για να κάνουν μαθήματα ιστορίας, αγγλικών, μαθηματικών και τέχνης, να χορεύουν, να τραγουδούν και να παρακολουθούν ταινίες.

Τώρα τα περισσότερα παιδιά έχουν συνηθίσει σε μια νέα καθημερινότητα. Φοιτούν σε τοπικά σχολεία, ενώ τα μεγαλύτερα συνέχισαν τη μάθησή τους εξ αποστάσεως σε σχολεία της Ουκρανίας.

Το παράδοξο είναι ότι και στις δύο φιλανθρωπικές οργανώσεις υπάρχουν πολλοί Ρώσοι εθελοντές, κάτι που βοήθησε στην ενίσχυση των καλών σχέσεων μεταξύ της ρωσικής και της ουκρανικής κοινότητας εδώ σε αντίθεση με άλλες χώρες, όπως στη Γερμανία, που ουκρανοί και Ρώσοι συγκρούονταν συνεχώς.

«Υπάρχει ένα αίσθημα ανεκτικότητας εδώ και το Pristaniste και οι εθελοντές του έπαιξαν ρόλο στην προώθησή του», λέει ο Σάσα Μπόρκοφ που διαχωρίζει τους Ρώσων που έχει γνωρίσει στη Μπούντβα από εκείνους που πολεμούν στην Ουκρανία.

«Οι άνθρωποι εδώ προσπαθούν να βοηθήσουν, δεν κάνουν τίποτα εναντίον της χώρας μας, εναντίον μας, εναντίον των παιδιών μου, σε αντίθεση με εκείνους που πυροβολούν και καταστρέφουν τα σπίτια μας και λένε ότι μας απελευθερώνουν» τονίζει.

 Μεικτοί γάμοι και θεατρικές παραστάσεις

Οι φιλίες έχουν αναπτυχθεί μεταξύ εθελοντών και κατοίκων, ενώ πρόσφατα ένα ζευγάρι Ρωσο-Ουκρανών που ζούσε στο Pristaniste παντρεύτηκε.

Η εν συναίσθηση είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Μια πρόσφατη ομιλία στην Μπούντβα από την Ουκρανή δημοσιογράφο Olha Musafirova, για το έργο της, είχε τους Ρώσους στο ακροατήριο να δακρύζουν, τρομοκρατημένοι από τις ενέργειες της χώρας τους.

Ουκρανοί και Ρώσοι ηθοποιοί, που είναι μεταξύ αυτών που ζουν στην πόλη ανεβάζουν παραστάσεις στα ουκρανικά ενώ έχουν επίσης συνεργαστεί με τον βετεράνο Ρώσο μουσικό της ροκ Mikhail Borzykin, ο οποίος ζει επίσης στη χώρα όπου όπως λέει «έχει δει μεγάλες αλλαγές στη ρωσική διασπορά τα τελευταία τρία χρόνια».

«Πριν από τον πόλεμο, λέει, τα «σκληρά επιχειρήματα» για τον Πούτιν στη ρωσική κοινότητα ήταν συνηθισμένα, αλλά η πρόσφατη εισροή αντιπολεμικών μεταναστών δημιούργησε μια διαφορετική ατμόσφαιρα.

 «Η συντριπτική πλειοψηφία των νέων που έχουν έρθει εδώ, καταλαβαίνουν φυσικά τη φρίκη αυτού που συμβαίνει, επομένως υπάρχει συμφωνία στα κύρια ερωτήματα», λέει.

Όσο για τα πρώην μέλη της διεφθαρμένης ελίτ της Ρωσίας υπέρ του Κρεμλίνου, τα οποία αποκαλεί vatnaya diaspora, κάθονται ήσυχα στα ακίνητα που αγόρασαν στο Μαυροβούνιο πριν από χρόνια.

Ο Borzykin είναι μέλος μιας ομάδας βόλεϊ Ρώσων, Λευκορώσων και Ουκρανών που ζουν αρμονικά στο Μαυροβούνιο και λέει ότι «είναι όλοι στο ίδιο μήκος κύματος».

Ωστόσο, οι αυστηροί νόμοι για την ιθαγένεια που έχει η χώρα κάνει πολλούς να αναρωτιούνται τι θα γίνει όταν τελειώσει ο πόλεμος καθώς δεν θα μπορούν να μείνουν εδώ επ′ αόριστον.

 Αν και οι περισσότεροι Ουκρανοί φαίνονται πρόθυμοι να επιστρέψουν στα σπίτια τους όταν τελειώσει ο πόλεμος, εάν φυσικά υπάρχουν ακόμα σπίτια, οι πιστεύουν ότι θα χρειαστούν πολύ περισσότερα χρόνια για να γυρίσουν στη Ρωσία.

«Δεν ήταν μόνο ο Πούτιν που με κυνήγησε, αλλά εκείνα τα ανθρωπάκια με τα οποία έζησα στην ίδια πόλη. Ο Πούτιν είναι πολύ μακριά, αλλά αυτοί που κάνουν τα κουμάντα του θα παραμείνουν, ακόμα κι αν εκείνος πεθάνει ή φύγει».

Πηγή: BBC

Related…

• Πόλεμος στην Ουκρανία: Στα χέρια της Ρωσίας η κομβική πόλη Βούχλενταρ μετά από 2 χρόνια αντίστασης
• Αλλαγή σκυτάλης στο ΝΑΤΟ: Ο Μαρκ Ρούτε έθεσε τους στόχους της Συμμαχίας-Προτεραιότητα η Ουκρανία
• Εκατέρωθεν επιθέσεις με drones μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας