Μυστικά του Ψυχρού Πολέμου: Η ξεχασμένη «πόλη στους πάγους» της Γροιλανδίας

Επιστήμονες της NASA που έκαναν έρευνες πάνω στους αρκτικούς παγετώνες στη Γροιλανδία είχαν την ευκαιρία να δουν μια εικόνα άνευ προηγουμένου της εγκαταλελειμμένης «πόλης κάτω από τον πάγο» που έχτισαν οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Σε επιστημονική πτήση τον Απρίλιο του 2024, αεροσκάφος Gulfstream III της NASA πέταξε πάνω από τους παγετώνες της Γροιλανδίας εξοπλισμένο με ραντάρ για καταγράψει το βάθος του παγετώνα και των στρωμάτων βράχου από κάτω. Οι εικόνες αυτές ανέδειξαν όπως ποτέ άλλοτε το Camp Century – μια στρατιωτική βάση του Ψυχρού Πολέμου, που αποτελείται από μια σειρά σηράγγων οι οποίες σκάφτηκαν κατευθείαν στον παγετώνα.

Η εν λόγω «μυστική πόλη» φιλοξενούσε ένα μυστικό πρόγραμμα του Ψυχρού Πολέμου, γνωστό ως Project Iceworm, που περιελάμβανε την κατασκευή 4.023 χλμ σηράγγων για εγκατάσταση πυραύλων που στόχευαν τη Σοβιετική Ένωση. «Αναζητούσαμε τον πυθμένα του πάγου και ξαφνικά εμφανίζεται το Camp Century. Δεν ξέραμε στην αρχή τι ήταν» είπε ο Τσαντ Γκριν της NASA, επιστήμονας στο Jet Propulsion Laboratory. «Στα νέα δεδομένα, μεμονωμένα κτίρια της μυστικής πόλης είναι ορατά με τρόπο που δεν είχαμε δει ποτέ πριν» πρόσθεσε.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Space.com, η κατασκευή του είχε αρχίσει το 1959 μα η βάση εγκαταλείφθηκε το 1967 λόγω του κόστους και των δυσκολιών που παρουσίαζε η συντήρηση των σηράγγων, που κινδύνευαν με κατάρρευση λόγω της κινητικότητας των παγετώνων.

Το πρόγραμμα Iceworm είχε σκοπό τη χρήση της βόρειας Γροιλανδίας ως χώρου εκτόξευσης πυραύλων λόγω της εγγύτητας στη Σοβιετική Ένωση και του πόσο απομακρυσμένη ήταν η Γροιλανδία γενικότερα, σύμφωνα με άρθρο στο The Scandinavian Journal of History. Η κεντρική ιδέα ήταν οι πύραυλοι να εγκατασταθούν σε χιλιάδες χιλιόμετραο σηράγγων (καλυμμένων χαντακιών, για την ακρίβεια) σε μεγάλο βάθος. Τα χαντάκια ήταν σχεδιασμένα για έναν τροποποιημένο πύραυλο Minuteman γνωστό ως Iceman, που θα ήταν σε θέση να αντέχει τις πιέσεις της εκτόξευσης μέσα από τον παγετώνα. Εν τέλει το πρόγραμμα ακυρώθηκε και εγκαταλείφθηκε, μαζί με το Camp Century- ωστόσο η βάση είναι ακόμα εκεί. Όπλα, καύσιμα, απόβλητα και άλλα θάφτηκαν εκεί όταν το Camp Century εγκαταλείφθηκε, μα το λιώσιμο των πάγων απειλεί να αποκαλύψει αυτά τα επικίνδυνα απομεινάρια του Ψυχρού Πολέμου, κάτι που αντιλαμβάνεται και η αμερικανική κυβέρνηση, η οποία έχει ανακοινώσει πως θα συνεργαστεί με τις αρχές της Γροιλανδίας και της Δανίας πάνω στο θέμα.