Μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία για τις Αμερικανικές εκλογές

Η επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση για την ανάδειξη Αμερικανού Προέδρου έχει ιδιαιτερότητες που δεν έχουν παρουσιαστεί στην σύγχρονη ιστορία. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Σύνταγμα οι εκλογές για την ανάδειξη Προέδρου γίνονται κάθε 4 χρόνια την πρώτη Τρίτη του Νοεμβρίου. Επομένως, οι προσεχείς προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν στις 5 Νοεμβρίου. Ο νικητής σύμφωνα με την 12η τροπολογία του Συντάγματος (12th amendment) αναλαμβάνει επίσημα τα καθήκοντα του στις 20 Ιανουαρίου του επομένου έτους, άρα εν προκειμένω του 2025. Αντιμέτωποι θα είναι ο πρώην Πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ (45ος) (78 ετών – 14/06/1946) που έχει το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος και η εν ενεργεία Αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις (49η) (59 ετών – 20/10/1964) που έχει το χρίσμα του Δημοκρατικού κόμματος. 

Συνταγματικά όρια

Σύμφωνα με την 22η τροπολογία του Συντάγματος (22nd amendment) που τέθηκε σε ισχύ το 1951, ο Πρόεδρος μπορεί να εκλεγεί μόνο για 2 θητείες τετραετούς διάρκειας. Επομένως, είναι δεδομένο ότι σε περίπτωση επανεκλογής ο κ. Τράμπ δεν θα μπορέσει να θέσει ξανά υποψηφιότητα.

Άλλο ένα εξαιρετικά σπάνιο χαρακτηριστικό αυτών των εκλογών είναι ότι ο κ. Τράμπ είναι για τρίτη συνεχόμενη φορά υποψήφιος του κόμματος του. Ο προηγούμενος υποψήφιος που είχε εξασφαλίσει το χρίσμα τρεις φορές (μάλιστα oχι συνεχόμενες) ήταν ο Ρεπουμπλικανός Richard Nixon τα έτη 1960,1968,1972. Ο Νίξον διετέλεσε 37ος Πρόεδρος (1969-1974) και 36ος Αντιπρόεδρος (1953-1961). Είναι αξιοσημείωτο ότι ο μόνος πρόεδρος που υπηρέτησε περισσότερες από δύο θητείες ήταν ο Δημοκρατικός Φράνκλιν Ντελάνο Ρούζβελτ 32ος (1933-1945) που εξελέγη τέσσερεις συνεχόμενες φορές και προέδρευε ως το θάνατο του. 

Αντικατάσταση Μπάιντεν

Αρχικά απέναντι στον κ. Τράμπ ήταν ο νυν Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν (46ος) (81 ετών – 20/11/1942). Το γεγονός ότι οι ίδιοι διεκδικητές είχαν αναμετρηθεί και στις εκλογές του 2020 καθιστούσε την διαφαινόμενη επανάληψη εξαιρετικά σπάνια. Εντούτοις, η μεγαλύτερη έκπληξη αυτών των εκλογών είναι η αλλαγή υποψηφίου παρότι είχε λάβει το χρίσμα. Επομένως, η αντικατάσταση της υποψηφιότητας εν ενεργεία Προέδρου εκ μέρους του Δημοκρατικού κόμματος και μάλιστα σε διάστημα λιγότερο από τέσσερεις μήνες πριν τις εκλογές (αποχώρησε από την κούρσα στις 21 Ιουλίου) δεν έχει προηγούμενο. Κατόπιν τούτου, στις 6 Αυγούστου, το χρίσμα του κόμματος δόθηκε ουσιαστικά ομοφώνως στην κα Χάρις που ήταν και η μόνη υποψήφια. Υπογραμμίζεται ότι οι λόγοι που οδήγησαν στην αποχώρηση του κ. Μπάιντεν (δημοσκοπήσεις, debate, απόπειρα δολοφονίας του κ. Τράμπ) χρήζουν ξεχωριστής ανάλυσης. Μολαταύτα επισημαίνεται ότι ο κ. Μπάιντεν δήλωσε ότι θα παραμείνει Πρόεδρος μέχρι την ολοκλήρωση της θητείας του. 

Πρώτη γυναίκα Πρόεδρος;

Η υποψηφιότητα της Κάμαλα Χάρις έχει ιστορική σημασία αφού αν εκλεγεί, θα είναι η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος στην ιστορία των Η.Π.Α.. Τονίζεται ότι η πρώην Γερουσιαστής από την Καλιφόρνια, έχει ήδη σπάσει «γυάλινες οροφές» αφού έγινε η πρώτη γυναίκα Αντιπρόεδρος στην ιστορία της χώρας όταν εξελέγη το 2020. Επιπλέον, είναι μόλις η δεύτερη γυναίκα που θέτει υποψηφιότητα για την προεδρία μετά την Χίλαρι Κλίντον το 2016. Σημειώνεται ότι ήταν μόλις η τρίτη γυναίκα υποψήφια για τη θέση της Αντιπροέδρου μετά τη Τζεραλντίν Φεράρο (1984) και τη Σάρα Πάλιν (2008). Τέλος, το ότι η πρώην Γενική Εισαγγελέας (Attorney General) της Πολιτείας της Καλιφόρνια ανήκει σε εθνοτική μειονότητα (έχει Αφρικανική και Ασιατική καταγωγή) εγείρει περαιτέρω το ενδιαφέρον της αναμέτρησης.

 ***

Ο Μιχάλης Αράπης (LLB, LLM, MA) είναι νομικός με μεταπτυχιακά στο «Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο» και στον τομέα του «Κυβερνοεγκλήματος και της Τρομοκρατίας».

Είναι Ιδρυτής και Πρόεδρος της Ε.Κ.Ο. Επιστημόνων Ηνωμένου Βασιλείου (H.B.)