Η Μοναξιά του Ήρωα

«Ήταν ωραίο παιδί… Ήταν γερό παιδί… Ήταν γενναίο παιδί»*

Αλήθεια πώς μπορεί να νιώθει κάποιος όταν συνειδητά βρίσκεται σε ένα χώρο και σε ένα χρόνο που τα όρια της Ζωής και του Θανάτου είναι δυσδιάκριτα και ρευστά; Πώς μπορεί  να νιώθει κάποιος όταν στο όνομα του χρέους προς την Πατρίδα υπάρχει η πιθανότητα να χάσει αυτό που κανείς δεν μπορεί να μας δώσει, τη Ζωή;

Πώς μπορείς να χειριστείς τον ανθρώπινο φόβο του θανάτου και να μην δειλιάσεις όταν μέσα σου η φωνή του χρέους σε καλεί και σε προτρέπει…Προχώρα! Γνωρίζεις, όμως, πως το επόμενο βήμα σου μπορεί να είναι και το τελευταίο σε αυτή τη Γη που καλείσαι να υπερασπιστείς.

Αυτή η φωνή που σου λέει…Προχώρα σε αναστατώνει και σε εμπνέει ή σε τρομάζει και δοκιμάζει τις αντοχές σου; Ο Φόβος και ο Ενθουσιασμός είναι πολύ προσωπικά συναισθήματα και πολύ ανθρώπινα και  κανείς δεν μπορεί  να μετρήσει την έντασή τους και τον τρόπο που επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας και τη ζωή μας γενικότερα.

Στις μεγάλες και στις οριακές στιγμές της ζωής μας είμαστε πάντα μόνοι, ακόμη κι αν υπάρχουν δίπλα μας πολλοί άλλοι. Το φόβο και τον ενθουσιασμό πολύ λίγο και πολλοί λίγοι μπορούν κάποιοι απ’ έξω να τους τροφοδοτήσουν ή να τους σβήσουν. Αυτή η μοναξιά είναι το πιο ωραίο συναίσθημα γιατί επωάζει την πραγματική μας ελευθερία  και καταυγάζει  τη μοναδικότητά μας και την εσωτερική μας πληρότητα.

«Κι οι  Μάνες είναι για να κλαιν, οι Άντρες για να παλεύουν»

Είναι αυτό ένας βιολογικός νόμος ή μία συμπεριφορά που μάς την δίδαξαν; Είναι τα κοινωνικά στερεότυπα που μάς καθοδηγούν και αφυδατώνουν κάθε προσωπικό στοιχείο ή μία φυσική αναγκαιότητα που κανοναρχεί κάθε συνειδητή και ασυνείδητη πράξη μας;

Αν είναι έτσι πώς μπορούμε να ερμηνεύσουμε τον Ηρωισμό ως μία συνειδητή επιλογή; Ένας ηρωισμός που ως προσωπική επιλογή και ως προϊόν μιας Λογικο-Συναισθηματικής σύζευξης λαμπρύνει τη συνειδητή θυσία μας για κάτι υπερβατικό (Πατρίδα, Θρησκευτική Πίστη…).

  «…Το αίμα για να ξοδεύεται…/…Κι η λευτεριά για ν’ αστροφτογεννιέται αδιάκοπα»

Πώς μπορούμε να αντέξουμε τη λογική της θυσίας μας για κάτι που μάς υπερβαίνει; Γιατί αυτή θυσία να προϋποθέτει την πιο ακριβή χρωστική ουσία του κόσμου, το  Αίμα μας; Ποιος αιώνιος και Θεϊκός νόμος χρωμάτισε την Ελευθερία μας με κόκκινο χρώμα; Τελικά η Ζωή (το Αίμα) είναι το απόλυτο αγαθό ή η Ελευθερία (Ατομική, Εθνική…);

Βέβαια οι Ποιητές με λόγια θερμά σαλπίζουν το Χρέος προς την Πατρίδα και την Ελευθερία. Ποιος μπορεί να αντισταθεί σε αυτήν την εξιδανίκευση της Ελευθερίας και της Πατρίδας και να μην θυσιαστεί;

Στον Πόλεμο οι Ήρωες και οι Νεκροί βρίσκονται στην “σωστή πλευρά της Ιστορίας”… Μόνο που η Τύχη για πολλούς δεν είναι και τόσο χαμογελαστή. Στον πόλεμο κάποιοι χάνουν τη ζωή τους μέσα στη μοναξιά της φοβερής στιγμής και κοιμούνται στο χιόνι, στο ξερό χώμα και στην θλίψη πως δεν θα ξαναδούν τα αγαπημένα τους πρόσωπα…

Πώς, όμως, να αντισταθείς στη φωνή του χρέους όταν όλοι διατυμπανίζουν πως η πιο “σωστή πλευρά της Ιστορίας” είναι αυτή που φωτίζεται από την Ελευθερία;

Ίσως ο Ποιητής να έχει δίκιο όταν διακηρύσσει με περισσή ένταση την παρουσία της πιο μεγάλης  και της πιο σωστής στιγμής για τον «μοναχικό» στρατιώτη στο πεδίο της μάχης:

«Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα τ’ όνειρο μες στο αίμα / Του κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει: / Ε λ ε υ θ ε ρ ί α / Έλληνες μες στα σκοτεινά δείχνουν το δρόμο: / ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ / Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος».                  

 Μπορεί για κάποιον άλλο ποιητή μας τον Γ. Σεφέρη οι «Ήρωες να προχωρούν στα σκοτεινά»**. Μπορεί η στιγμή της θυσίας για την Πατρίδα να είναι «Η πιο σωστή στιγμή» γιατί ο Θάνατος, σύμφωνα και με τη φιλοσοφία του Νίτσε που πρέσβευε την αιώνια επιστροφή, είναι η αρχή της Ζωής.

«Σύντροφοι σύντροφοι καλοί μου, εδώ η ζωή αρχίζει!»

 *Τα ποιητικά αποσπάσματα αλιεύτηκαν από το ποίημα του Οδ. Ελύτη «Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας».

   **Μία πικρή σκέψη του Ποιητή καθώς αναλογίζεται τις θυσίες του ήρωα και του λαού και το αβέβαιο μέλλον.

# Ο Β. Τσιαβαλιάρης υπήρξε ο πρώτος νεκρός του Ελληνοϊταλικού πολέμου 1940-41. Προς τιμήν του εδώ και χρόνια στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Πιαλεία Τρικάλων, τιμάται η μνήμη του μέσα από διάφορες εκδηλώσεις, όπως τα «Τσιαβαλιάρεια». Είναι το ελάχιστο που μπορεί να γίνει για να μη μας κυριεύσει η λήθη, αφού «η λήθη είναι θάνατος»….