Γιατί η κλιματική κρίση αλλάζει τις ιατρικές σχολές στην Ευρώπη

Ασθένειες που μεταδίδονται από κουνούπια, όπως ο δάγκειος πυρετός και η ελονοσία, θα αποτελέσουν το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος σπουδών στις ιατρικές σχολές σε όλη την Ευρώπη, λόγω της κλιματικής κρίσης.

Οι μελλοντικοί γιατροί θα έχουν επίσης περισσότερη εκπαίδευση σχετικά με τον τρόπο αναγνώρισης και αντιμετώπισης της θερμοπληξίας, ενώ αναμένεται να λαμβάνουν υπόψη τους τις κλιματικές επιπτώσεις θεραπειών όπως οι εισπνευστήρες για το άσθμα, δήλωσαν οι επικεφαλής των ιατρικών σχολών, ανακοινώνοντας τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Εκπαίδευση για το Κλίμα και την Υγεία (Enche).

Με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, 25 ιατρικές σχολές από χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βέλγιο και η Γαλλία, θα ενσωματώσουν μαθήματα σχετικά με το κλίμα στην εκπαίδευση περισσότερων από 10.000 φοιτητών.

Η Camille Huser του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, συμπρόεδρος του δικτύου, δήλωσε: «Οι γιατροί του μέλλοντος θα βλέπουν μια διαφορετική σειρά παρουσιάσεων και ασθενειών που δεν βλέπουν τώρα. Πρέπει να το γνωρίζουν αυτό ώστε να μπορούν να τις αναγνωρίζουν».

Φέτος ήταν το θερμότερο καλοκαίρι που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη και οι αλλαγές στο κλίμα αυξάνουν τις πιέσεις στις υπηρεσίες υγείας.

Έντομα που μεταδίδουν ασθένειες, όπως τα κουνούπια, επεκτείνουν την περιοχή εξάπλωσής τους και εντοπίζονται σε νέες περιοχές, υποβοηθούμενα από τις αλλαγές στη θερμοκρασία και τα πρότυπα βροχοπτώσεων.

Οι χρόνιες ασθένειες, όπως ο καρκίνος, οι παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων, ο διαβήτης και οι ψυχικές ασθένειες, μπορούν να επηρεαστούν από παράγοντες όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα ή η ατμοσφαιρική ρύπανση, αναφέρει ο Guardian.

Ο ρόλος του κλίματος στη διδασκαλία στις ιατρικές σχολές ποικίλλει σημαντικά, δήλωσε η Huser, και συχνά αποτελείται από μία μόνο ενότητα ή διάλεξη. Το δίκτυο προβλέπει ότι στο μέλλον θα «εμφυτεύεται» σε όλη τη διδασκαλία. «Η κλιματική κρίση δεν δημιουργεί απαραίτητα ένα εντελώς νέο φάσμα ασθενειών που δεν έχουμε δει στο παρελθόν, αλλά επιδεινώνει αυτές που υπάρχουν», δήλωσε η Huser.

«Ο διαβήτης, για παράδειγμα, δεν είναι κάτι που οι άνθρωποι συνδέουν καθόλου με την κλιματική κρίση, αλλά τα συμπτώματα και οι επιπλοκές γίνονται συχνότερα και χειρότερα για τους ανθρώπους που ζουν σε έναν κόσμο όπου το κλίμα έχει αλλάξει».

Η μικροβιακή αντοχή, κατά την οποία τα παθογόνα εξελίσσονται έτσι ώστε τα υπάρχοντα φάρμακα να μην τα αντιμετωπίζουν πλέον αποτελεσματικά, επιδεινώνεται επίσης από την κλιματική κρίση και η Huser δήλωσε ότι αυτό θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται στη διδασκαλία.

Οι φοιτητές θα διδάσκονται επίσης να υποστηρίζουν ενέργειες όπως οι ενεργές μετακινήσεις – περπάτημα ή ποδήλατο αντί για οδήγηση – και η «πράσινη συνταγογράφηση», όπου οι ασθενείς ενθαρρύνονται να αναλάβουν δραστηριότητες, όπως η κοινοτική κηπουρική και η δενδροφύτευση. Και τα δύο προσφέρουν οφέλη για την υγεία των ατόμων, ενώ είναι και θετικά για το περιβάλλον.

Η ενθάρρυνση των ανθρώπων να φροντίζουν την υγεία τους έχει «τεράστια οφέλη για τους ίδιους προσωπικά», δήλωσε η Huser, αλλά επίσης «θα μειώσει τις εκπομπές, εάν απαιτούν λιγότερες εισροές από το σύστημα υγείας».

Πρόσθεσε ότι πολλοί άνθρωποι δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης είναι υπεύθυνος για τόσες ή περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ό,τι η αεροπορική βιομηχανία. «Όταν πετάς κάπου, αισθάνεσαι πολύ ένοχος, αλλά όταν πηγαίνεις στο γιατρό, δεν αισθάνεσαι ένοχος».

Οι μαθητές θα μάθουν πώς οι αλλαγές στη διαχείριση μιας πάθησης μπορούν να έχουν αντίκτυπο. Οι εισπνευστήρες που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του άσθματος εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου, οπότε η διατήρηση της κατάστασης υπό έλεγχο όχι μόνο ωφελεί τον ασθενή αλλά μειώνει τη χρήση εισπνευστήρων. Ορισμένοι ασθενείς μπορεί, αν οι συσκευές κριθούν κατάλληλες γι’ αυτούς, να είναι σε θέση να μεταβούν σε εισπνευστήρες ξηρής σκόνης, οι οποίοι εκλύουν λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου.

Παρά το γεγονός ότι έχουν υπάρξει αποσπασματικές πρωτοβουλίες σε θεσμικό επίπεδο, οι υπεύθυνοι του δικτύου δήλωσαν ότι αυτή ήταν η πρώτη κοινή προσπάθεια γύρω από τη διδασκαλία των προπτυχιακών φοιτητών ιατρικής.

Το δίκτυο θα προσπαθήσει επίσης να επηρεάσει τους φορείς που καθορίζουν τα εθνικά προγράμματα σπουδών, όπως το Γενικό Ιατρικό Συμβούλιο στο Ηνωμένο Βασίλειο, ώστε η κλιματική κρίση να γίνει υποχρεωτικό μέρος της εκπαίδευσης όλων των γιατρών.

Την πρωτοβουλία υποστηρίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), μαζί με ιδιωτικές φαρμακευτικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων των AstraZeneca, Bupa, GSK, Novartis, Novo Nordisk, Roche και Sanofi, ως μέλη της Ομάδας Δράσης για τα Συστήματα Υγείας της Πρωτοβουλίας για τις Βιώσιμες Αγορές, μιας συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που εργάζεται για την απαλλαγή της υγειονομικής περίθαλψης από τις εκπομπές άνθρακα.

Το Enche θα είναι περιφερειακός κόμβος της Παγκόσμιας Κοινοπραξίας για την Εκπαίδευση για το Κλίμα και την Υγεία (GCCHE) στη σχολή δημόσιας υγείας του Πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη.

Η καθηγήτρια Cecilia Sorensen, διευθύντρια του GCCHE, δήλωσε: «Η Enche είναι ένα από τα σημαντικότερα κέντρα για την ανάπτυξη του περιβάλλοντος: Η κλιματική κρίση θα επηρεάσει όλους μας, παντού, αλλά όχι εξίσου και όχι με τον ίδιο τρόπο. Τα περιφερειακά δίκτυα είναι απαραίτητα για να βοηθήσουν τους επαγγελματίες υγείας να προλάβουν και να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του κλίματος και της υγείας που είναι μοναδικές στις κοινότητες όπου ασκούν το επάγγελμά τους».

Related…

• Η κλιματική αλλαγή «χτυπά» τη γεωργική παραγωγή της Ευρώπης και εκτοξεύει τις τιμές στα τρόφιμα
• Λίμνη Κορώνεια: Η κλιματική αλλαγή την μετέτρεψε σε βάλτο – Νεκρά πουλιά στις όχθες
• Πώς η κλιματική κρίση «μεγαλώνει» την ημέρα (και τι σημαίνει αυτό για εμάς)